Kijkt u ook terug op gemiste kansen?
"Gemiste kansen? Goh... Natuurlijk had ik graag een nieuw wetboek van strafvordering tot stand zien komen. de strafprocedure zoals ze vandaag is, is dikwijls tergend traag. Maar de sector is er nog niet klaar voor. Dus dat is misschien een gemiste kans. Maar ik lig daar niet wakker van. Voor mij is het ook niemand gelukt, de eerste voorstellen om de strafprocedure te hervormen dateren van 1975. Advocaten en onderzoeksrechters en parketten op één lijn krijgen, vraagt nog enkele jaren energie.
Hoe komt dat?
"Omdat het gaat om regels omtrent de menselijke vrijheid, toch een van de belangrijkste zaken in vredestijd. En omdat de betrokkenen onderling tegenstrijdige opvattingen hebben over hoe een beter systeem er kan uitzien. In de sociale en economische sector bestaan er overlegstructuren om zoiets uit te klaren. In de penale sector niet. Iedereen die kan spreken, spreekt."
Een gevolg van de nieuwe basiswetgeving is onder meer dat vrije beroepers failliet verklaard kunnen worden. Waarom was dit volgens u nodig?
"Die nieuwe wetgeving wil aansluiten bij de economische realiteit waarin we leven. Je kunt vandaag niet volhouden dat advocaten of dokters geen ondernemers zijn. Toen ik student was, was 'ondernemer' nog een lelijk woord, vandaag staat het voor al wie op een dynamische en creatieve manier andere mensen van goederen, en in het geval van de vrije beroepen, van diensten voorziet.
Om specifiek op uw vraag in te gaan: niet failliet kunnen gaan is een nadeel. Failliet gaan betekent dat je een episode afsluit. Vroeger beschouwden mensen een faillissement als een schande, maar dat is fout. Particulieren kunnen in schuldbemiddeling gaan, een kwijtschelding bereiken en zo zicht krijgen op een nieuwe kans. Dat is het recht van elke ondernemer. En voortaan ook van de vrije beroeper.
Ordes en instituten krijgen een belangrijke rol bij insolventie van een vrije beroeper, in de aanstelling van een medecurator-vrije beroeper. Hoe ziet u de rol van ordes en instituten in de toekomst? Zullen zij aan belang winnen, zoals in dit geval, of net niet?
De ordes en instituten zullen moeten bewijzen dat ze opgewassen zijn tegen de uitdagingen van de 21ste eeuw. in wat u daar aanhaalt, zijn ze dat alvast geweest. Ik weet zeker dat twintig jaar geleden van een uitbreiding van insolventie tot de vrije beroepen geen sprake zou geweest zijn. Ik herinner mij, toen ik voorzitter was van de Federatie, dat er over publiciteit voor vrije beroepen gesproken werden en bepaalde beroepen ogenblikkelijk in battle mode gingen.
Het is een opdracht voor ordes en instituten om het belang van het beroep en het belang van de patiënten en cliënten te laten convergeren. Vrije beroepen hebben een aantal voorrechten, zoals monopoliebescherming, titelbescherming en een eigen tuchtrecht. Ze moeten die voorrechten verdienen, want het publiek wordt steeds mondiger."
Vrije beroepen wordt de jongste tijd inderdaad geregeld aangewreven dat hun privileges niet meer van deze tijd zijn. Wat denkt u daarvan?
"Politici, bedrijfsleiders, werknemers, ambtenaren,.... Allemaal hebben ze wel iets dat ze onderscheidt: wij, politici, hebben de uittredingsvergoeding, ambtenaren een beter pensioen, vrije beroepers een eigen orde, of vaste tarieven in het geval van deurwaarders of notarissen. En dan hoor je anderen in de samenleving zeggen: is daar wel een goede reden voor? Als je dan geen antwoord klaar hebt dat juist is en dat intelligent wordt verdedigd, dan sta je te kijk. Daar moet je dus op anticiperen. Want reputatieschade loop je op in een oogwenk, en vervolgens kost het jaren om het vertrouwen van het publiek terug te winnen. En als je veel moeite hebt om een correct en inzichtelijk antwoord te geven, moet je toch eens kijken of er onder al die kritiek geen bron van waarheid zit."
